2022

Laatste nieuws

November

In zorgcentrum Beatrix in Culemborg is op 18 november 2022 onze oud-directeur van Scholengemeenschap voor Culemborg e.o. en Da Vinci scholengemeenschap, Simon Kools, op 88-jarige leeftijd rustig ingeslapen.

Hèt moment om een terugblik op zijn leven te geven:

"Siem" wordt in 1934 in Halsteren, bij Bergen op Zoom, geboren als nakomertje in een gezin van zes kinderen. Hij is sportief en turnt en voetbalt graag. Het avontuurlijke vindt hij bij de scouting.

Het is 1947 als de dan 13-jarige Simon graag kunstsmid wil worden op de Ambachtsschool. Dat komt er niet van en hij gaat twee jaar later aan de slag bij Roset, een carrosseriefabriek voor autobussen. Na twee jaar verwisselt hij deze baan voor smid bij een haardenfabriek. Vervolgens gaat hij twee jaar in militaire dienst bij de Luchtmacht en krijgt daarna een betrekking als tekenaar/constructeur bij Aviolanda, een onderdeel van Fokker. Daar werkt hij tien jaar lang en daarnaast studeert Simon 7 jaar in de avonduren voor een onderwijsbevoegdheid in Goes. Uiteindelijk mondt dat uit in een betrekkking als leraar technisch tekenen op LTS De Lage Meren in zijn geboorteplaats. Hij helpt ook bij het maken van lesroosters en dat doet Siem zo goed dat hij na vier jaar adjunct-directeur wordt. Dat heeft hij zes jaar met veel succes gedaan. Hij is er de gangmaker van het (kinder)schoolcarnaval en is ook de initiator van van de trimploeg op zaterdamorgen. Hij maakt zelfs furore als spits in het lerarenelftal.

Als een fusie, waarin hij veel energie heeft gestoken, tussen zijn school en een Land- en Tuinbouwschool uiteindelijk niet doorgaat, solliciteert hij ‘in een vlaag van verstandsverbijstering’ in 1975 naar een directeursbaan op de “Scholengemeenschap voor Culemborg e.o”. Hij wordt direct aangenomen en wordt de opvolger van Gijs van Zijl. Zijn adjunct-directeuren zijn in die tijd Jan Hoogendoorn en Wietze Bethlehem.

Simon zegt over die periode: 'Het onderwijs was in die tijd goed. In de begin jaren '70 was er in Culemborg een fusie geweest tussen de LTS en de LHNO (Van Hoytemaschool) en dat maakte 'dé Scholengemeenschap' in 1975 tot een school met 450 leerlingen. Deze school was toen al vooruitstrevend, want het was één van de eerste scholengemeenschappen in Nederland.’ Met de komst van nog meer scholengemeenschappen is die naam niet meer houdbaar en wordt er in 1985 voor een nieuwe naam een prijsvraag uitgeschreven. Ad Haneveer, docent Handvaardigheid, komt dan met de naam “Da Vinci scholengemeenschap.”

Simon heeft destijds bewust gekozen voor het beroepsonderwijs. Hij zag het als een heel belangrijke vorm van onderwijs voor een groot aantal jongeren. Zijn diepste wortels hebben altijd gelegen bij de mensen, die met de handen hun geld moesten verdienden. Zij vormen de ruggengraat van onze samenleving. “Als je bijvoorbeeld bij de supermarkt een stuk kaas meeneemt, sta je er niet bij stil dat er een wereld van organisatie en transport aan te pas is gekomen om dat stuk kaas op die plank te krijgen, zei hij”

Lesgeven heeft Simon altijd erg leuk gevonden. Het directe contact met leerlingen vond hij erg belangrijk en sprak hem erg aan. Als directeur miste hij dat wel eens. Achter een bureau zitten was niks voor hem. Hij hield er dan ook van om door de school te lopen en in de pauze met de leerlingen een praatje te maken. Ook voor zijn collega’s stond de deur open en had hij een altijd een welwillend oor.

Simon heeft een onderwijsvisie die erg aanspreekt en onder zijn bezielende leiding is Da Vinci SG in Nederland een begrip. In 1987 is zij één van de twaalf experimenteerscholen, die een geheel nieuwe onderwijsstructuur beoogt. Volgens Kools is dit een "cruciaal moment in het onderwijs, minstens zo belangrijk als de invoering van de Mammoetwet in 1968". Het is belangrijk dat leerlingen pas op 15-16-jarige leeftijd een studie- of beroepskeuze maken en gedurende de eerste drie tot vier jaar een brede algemene vorming krijgen. Meer middenschoolachtig en dus niet gekoppeld aan enige vorm van onderwijs zoals mavo, havo, vwo of beroepsonderwijs. “ Veel ideeën worden overgenomen in de later ingevoerde Basisvorming, maar tot verdriet van Simon en zijn medestanders moeten leerlingen tot op de dag van vandaag nog steeds te vroeg een studiekeuze maken.

Pas dit jaar zijn er tekenen bij het Ministerie van Onderwijs, dat zijn kijk op onderwijs nu weer worden omarmd.

Klik hier voor andere interessante bijdragen van Simon:
1. inleiding op deze website

2. speech bij opening van Da Vinci

3. visie Basisvorming

4. kersttoespraak 1993

5. kersttoespraak 1994

De directie van Da Vinci SG in 1985. v.l.n.r. Dick van Versendaal, Joop Berendse, Simon Kools en Henk Donga

Eind 1986 presenteerde het Da Vinci Theater "Pinguin Aid". Dit ludieke mengsel van muziek, zang en dans werd door eigen personeel bedacht en uitgevoerd. Dat Simon heel veelzijdig was, bleek wel toen hij tijdens deze uitvoering optrad als begaafd zangerin de rol van Siem de Brabander, met het lied "Waarom fluister ik je naam nog...?".

Vanaf midden jaren tachtig liep het leerlingenaantal op zijn school gestaag achteruit en het tij bleek niet meer te keren. Ook daar had hij zijn eigen visie over: “De Da Vinci-cultuur wordt door insiders als waardevol gezien. Vooral voor jeugdigen, die hun brood gaan verdienen met manuele vaardigheden. Anderen begrijpen dat niet altijd. Dat komt omdat begrip ook te maken heeft met willen. Als je iets wil begrijpen moet je er iets voor doen. Je moet het willen grijpen. Dat is een wilshandeling. Een schoolleider kan eindeloos over de verworvenheden van het lager beroepsonderwijs prediken, maar als men niet wil begrijpen, houdt het op. Dan moet er eerst plotseling een ramp gebeuren. Maar het probleem is dat de ramp zich heel langzaam in de samenleving voltrekt. Desalniettemin blijft de hoop bestaan. Want mensen veranderen óók. Geleidelijk en langzaam, maar niet veel............ "

In 1995 volgde er uiteindelijk toch een herschikking in het Culemborgs voortgezet onderwijs en kwam er een fusie tussen Lek en Linge en Da Vinci SG. Simon maakte dat niet meer mee, want hij ging enkele maanden daarvoor met pensioen. Hij vond dat zijn leven tot dan toe buitengewoon boeiend was geweest. De levensfase daarna zag hij als een echte uitdaging. “Ik wil meer gaan schilderen, tekenen en schrijven. Actief zal ik blijven, want als ik niks ga doen, komt mijn ware aard naar boven: ik ben eigenlijk een beetje lui....".

In 2002 kwam een lang gekoesterde wens van hem uit, toen zijn boek Gevangenpoort werd uitgebracht. Het non-fictieverhaal is gebaseerd op zijn jeugdervaringen. De tekeningen op de omslag zijn natuurlijk van zijn hand.

In juni 2017 verhuisde Simon en zijn vrouw Mieke naar een prachtig appartement op het voormalig terrein van onze school aan de Willemslaan.

Eind 2019 zagen we Simon nog voor het laatst in een prachtige videoboodschap, die zijn kleindochter Lynn had gemaakt, ter gelegenheid van het afscheidsfeest van Richard van de Velde op Lek en Linge.

De laatste jaren waren moeilijk voor Simon, toen hij problemen met zijn geheugen kreeg. In juni 2021 werd hij opgenomen in het zorgcentrum Beatrix in Culemborg. Hij was door zijn houding en karakter heel geliefd bij zijn medebewoners en personeel.

Siem was een echte taalkunstenaar. We sluiten daarom af met een passage uit een kersttoespraak van hem, die zoals altijd tot nadenken stemt: “Alles verandert, langzaam en gestaag. Alles is in ontwikkeling. Ontwikkelingen blijken niet te stoppen. Alles stroomt en het is niet mogelijk tegen de stroom op te blijven roeien. Zelfs als het zou lukken, kom je in een wereld terecht, die niet meer bestaat. Je kunt die realiteit niet ontvluchten.

Ons kunstwerk De Spoed heeft een cirkelvorm, waarbij het begin en einde elkaar niet raakt. Een onderdeel van een spiraal. Symbool van de verandering. De kringloop van vóór- en tegenspoed. Van goede tijden en slechte tijden. Volgend jaar is het weer kerstmis, maar het zal een andere zijn, dan die van dit jaar. Hoewel, bij mijn weten, was er altijd wel ergens oorlog. Of waren er ergens mensen die niet of nauwelijks te eten hadden. Mensen die naar een verandering snakten. Voor mensen die het goed hebben zijn veranderingen niet populair. Iets inleveren gaat niet van harte. Er is openlijk verzet of men bedenkt tegenargumenten. De argumenten zijn dikwijls zo doorzichtig als kanten ondergoed. Als je jong bent heb je een lange toekomst en veel illusies. Als je oud bent heb je een lang verleden en veel herinneringen. Zowel illusies als herinneringen zijn vals. Het is schone schijn en in elk geval de werkelijkheid niet."

Simon vaarwel, bedankt voor alles wat je voor de school en voor je oud-medewerkers en leerlingen van Da Vinci hebt gedaan. We zullen jouw naam nog vaak fluisteren!

Negen dagen na het overlijden van Simon, overlijdt zijn vrouw Mieke op 27 november aan een ongeneeselijke ziekte.
Wij wensen hun (klein)kinderen, verdere familie en vrienden heel veel sterkte toe met dit grote verlies.

Augustus

Op 3 augustus is Hanny den Boer-Hammingh, aan de gevolgen van een ernstig ongeluk van een jaar eerder, op 80-jarige leeftijd in haar woonplaats Geldermalsen overleden. Zij werkte tussen 1975 en 1992 als docent Verzorging (kooklessen) aan de Meerlaan en Willemslaan.

Wij wensen haar man Cor en haar drie kinderen en vier kleinkinderen veel sterkte toe.

Juni

Twee dagen na zijn 85-jarige verjaardag overleed plotseling op 10 juni Wietse Bethlehem, oud-directielid van onze toenmalige Scholengemeenschap voor Culemborg e.o.

Wietse werd in augustus 1967, een jaar voordat de Mammoetwet werd geïntroduceerd, benoemd als leraar Motorvoertuigentechniek in het oude schoolgebouw aan de Anthonie van Lalainglaan. Twee jaar later had hij bij de bouw van het nieuwe schoolgebouw aan de Willemslaan een geheel nieuw en door hemzelf gecreëerd en goed geoutilleerd motorvoertuigenlokaal ingericht. Wietse werd geroemd om zijn zelf ontworpen individueel gericht praktijkleerprogramma. Hij stond in die tijd in nauw contact met garagebedrijven in de hele Culemborgse regio. Die waren van het hoge kennisniveau van zijn leerlingen op de hoogte en zij kregen na hun diploma dan ook meteen een baan aangeboden.

In 1974 namen Wietse Bethlehem en Jan Hoogendoorn de adjunct-directietaken over van de toen langdurig zieke A. den Adel. In 1976 nam, de in 2014 overleden, Daan Janse alle lessen over van Wietse en kon hij zich helemaal richten op zijn directietaken.

Wietse kreeg o.a. de taak om de jaar- en dagroosters te maken. Hij heeft dat tot de zomer van 1980 gedaan en werd toen directeur van de Technische school in Doesburg. In 1999 ging hij daar met prepensioen.

In Wietse verliezen wij een heel prettige en kundige collega en wij wensen zijn weduwe Nyneke, kinderen en kleinkinderen dan ook de komende tijd veel sterkte toe om dit verlies te dragen.

April

Tonnie bij de schoonmaak van De Spoed

In juni werd pas bekend dat op 29 april jl. mevr. Tonnie Toonen- van der Winkel op 88-jarige leeftijd is overleden. Zij werkte van januari 1985 tot 1 april 1993 bij de huishoudelijk dienst van onze school.

Collega's typeerden haar als 'een hele lieve vrouw, rustig en met stijl', 'Ze was tanig en altijd vrolijk. Maakte schoon en stond in de kantine aan de desk in de middagpauze. Was ook iemand, die altijd behulpzaam was.'